Houd hierbij rekening met de landelijke (Covid-19-)maatregelen en de maatregelen die zorgverleners zelf hanteren ten aanzien van begeleidingsmogelijkheden voor naasten. Dit geldt zowel voor de manier waarop ondersteuning kan worden uitgevoerd, als ook de beschikbaarheid hiervan op korte termijn.
Uitgangspunt bij verwijzen van naasten voor ondersteuning is
- Steun dicht bij huis indien mogelijk
- Stem de verwijzing naar gespecialiseerde zorg aan naasten af met de huisarts
- Overweeg contact met het consultatieteam palliatieve zorg van het ziekenhuis of het netwerk palliatieve zorg in de regio bij vragen over doorverwijzen
Verwijzen kan naar:
- POH GGZ
- Maatschappelijk werk (via sociaal wijkteam of gemeente)
- Centrum voor levensvragen/Geestelijk verzorging (via www.geestelijkeverzorging.nl)
- Inloophuizen
- Psycholoog
- Vrijwilligersorganisaties, zoals VPTZ Nederland
Het is belangrijk om als team of afdeling een overzicht te maken van alle verwijsmogelijkheden in de regio.
Informatiebronnen voor naasten om naar te verwijzen:
Algemene informatie voor naasten | |
Informatie algemeen over palliatieve zorg | https://metzorgleven.nl/ |
Informatie over verschillende onderwerpen voor patiënten met een ongeneeslijke ziekte en hun naasten | |
Website met informatie van huisartsen over de laatste levensfase | |
Folder en filmpjes voor naasten | |
Informatie over de rol als naaste bij iemand die ongeneeslijk ziek is | |
Informatie voor naasten over het levenseinde van mensen met dementie. | |
Ondersteuning bij praktische regelzaken | |
Informatie over palliatieve zorg in desbetreffende regio | |
Informatie over mantelzorg en mogelijkheden voor ondersteuning | |
Psychische zorg | |
Informatie over o.a. angst, depressie, eenzaamheid, verdriet en levensvragen | |
Informatie over veranderingen t.a.v. intimiteit en relaties | ongeneeslijk.nl/wie denkt er nu aan seks overpalliatievezorg.nl/lichamelijke-en-psychische-klachten/problemen-met-seks-intimiteit |
Mantelzorgondersteuning | |
Algemene informatie over vrijwillige palliatieve (terminale) zorg thuis, onder meer om mantelzorgers te ontlasten | |
Website met informatie voor mantelzorgers | |
Praten over het levenseinde | |
Informatie over zingeving, existentiële vragen, levensbeschouwing of geloof | |
E-book over praten met de dokter over grenzen, wensen en verwachtingen rond uw levenseinde | |
Informatie over de laatste levensfase | |
Hulpmiddel om alle belangrijke zaken rond uw laatste levensfase op te schrijven en het gesprek met naasten te voeren | |
Hulpmiddel om wensen rond de laatste fase van het leven vast te leggen | |
Wensenboekje voor mensen met een verstandelijk beperking. Mogelijkheid tot in gesprek gaan over wensen, als iemand niet meer beter wordt | |
Palliatieve sedatie en euthanasie | |
Informatie over palliatieve sedatie | https://overpalliatievezorg.nl/keuzes/palliatieve-sedatie https://www.thuisarts.nl/levenseinde/ik-wil-meer-weten-over-palliatieve-sedatie |
Informatie van uw huisarts over euthanasie | |
Informatie over euthanasie en wetgeving | |
Praktische informatie rondom ziekten en overlijden | |
Informatie zorgaanbod, regelhulp en kosten | |
Informatie over een breed scala aan financiële zaken, zoals erfenis, inkomen, kosten van de uitvaart | https://www.nibud.nl/consumenten/levenssituaties/overlijden/ |
Informatie voor ondersteuning bij leven met een beperking | |
Informatie van notaris over (levens)testament, overlijden en schenken | |
Informatie over wat te regelen bij overlijden | |
Social Media accounts Digitale nalatenschap | https://www.uitvaartverzekering.nl/onderwerpen/social-media-account-overlijden |
Informatie over het regelen en de kosten van een uitvaart | |
Tips om alles rondom overlijden en uitvaart op het juiste moment te regelen | |
Informatie van Rijksoverheid over erven en nalatenschap | |
De stervensfase | |
Informatie over lichamelijke en geestelijke veranderingen in de laatste dagen van leven | |
Informatie gericht op kanker, maar ook bruikbaar voor andere ziektebeelden | |
Bel 24/7. Hulplijn voor vragen over sterven (steun en informatie voor patiënten en hun naasten) | |
Handreiking afscheidsrituelen: vereniging van geestelijk verzorgers | |
Steun bij rouw verlies | |
Informatie voor nabestaanden | https://overpalliatievezorg.nl/naasten/rouw-bij-nabestaanden |
Hulp en advies bij rouw en verlies | |
Individuele rouwondersteuning, lotgenotengroepen, voorlichting en advies | |
Informatie over rouwen in coronatijd |
Bijlage 7: Extra informatiebronnen voor zorgverleners
Algemene informatie | |
Informatie over psychosociale zorg ten tijde van het coronavirus | |
8 principes waarop hulpverlenerschap gebaseerd moet zijn | psychotraumanet.org/nl/kwaliteit-kaart-acht-principes-van-goede-psychosociale-hulpverlening |
Tips voor gespreksvoering met naasten op afstand | bureaumorbidee.nl/wp-content/uploads/Stappenplan-voor-contact-op-afstand.pdf |
Psychosociale zorg in Corona tijd | |
Aandacht hebben voor de chronische stress | Folder: Leven met ongezonde stress |
Boekje van Manu Keirse over het helpen bij verlies in tijden van corona | Gratis download: Helpen bij verlies en verdriet in tijden van corona | Uitgeverij Lannoo |
Tool voor bij het zorgen voor mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden en/of een migratieachtergrond (Pharos) | |
Algemene informatie over palliatieve zorg verlenen aan mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden en/of een migratieachtergrond | |
Checklist om beeldbellen zo goed mogelijk te faciliteren | |
Checklist om te toetsen of schriftelijk materiaal toegankelijk genoeg is | |
De terugvraagmethode | pharos.nl/infosheets/laaggeletterdheid-en-beperkte-gezondheidsvaardigheden-de-terugvraagmethode/ |
Hulpmiddelen bij het zorgen voor naasten | |
Vragenlijsten over rouwreacties | |
Training voor zorgverleners om het leveren van persoonsgerichte zorg aan naasten te verbeteren | |
App om naasten in contact te brengen met hun dierbare | |
Platforms om naasten te betrekken en op de hoogte te houden | |
Werkboek Rouwzorg | |
Zorgen voor jezelf als zorgprofessional | |
Informatie over zorgen voor elkaar in tijden van corona | |
Verscheidene informatiebronnen over zorgen voor jezelf als zorgprofessional |